Wat zijn mijn rechten bij vakantie en verlof?
Als u werkt is het natuurlijk fijn om vakantie of verlof te kunnen opnemen. Soms is verlof opnemen ook noodzakelijk. Bijvoorbeeld bij een zwangerschap. Of als u zorg moet verlenen aan een familielid. U kunt dan met uw werkgever een discussie krijgen over wanneer u dit verlof mag opnemen of over de duur van uw verlof.
Hieronder kunt u controleren wat uw rechten zijn en hoe het zit bij vakantie en verlof.
Online Rechtenchecker
Praktische juridische tips
Vraag uw werkgever om een goede administratie van vakantiedagen
Veel ‘gedoe’ ontstaat als niet helemaal duidelijk is welke vakantiedagen er eigenlijk nog van u openstaan. Wanneer zijn ze opgebouwd? Dat kan van belang zijn als u uit dienst gaat. Of als u ze wilt laten uitbetalen. Wettelijke vakantiedagen vervallen 6 maanden na het jaar waarin ze zijn opgebouwd. Dus vakantiedagen over 2020 vervallen per 1 juli 2021. De bovenwettelijke vakantiedagen verjaren na 5 jaar. Bovenwettelijke dagen mag u tussentijds wel laten uitbetalen, de wettelijke daarentegen niet. Vraag uw werkgever dus eens om een goed overzicht. Dan weten beide partijen hoe het zit.
Leg vast of u met ziekteverlof of vakantie bent
Soms is het nodig om voor herstel bijvoorbeeld een weekje een huisje aan zee te huren. Uw werkgever kan dat opvatten als vakantie en er dus vakantiedagen voor afboeken. Als u gewoon thuis zit, kan die discussie veel minder snel ontstaan. Als u dus op reis gaat, bespreek dan even vooraf goed onder welke condities dat gaat.
Geef zwangerschaps- en bevallingsverlof tijdig door
Tijdens zwangerschaps- en bevallingsverlof heeft u recht op een uitkering van het UWV op grond van de Wet arbeid en zorg (Wazo). Uw werkgever vraagt deze uitkering bij het UWV voor u aan. Geef daarom tijdig aan uw werkgever door wanneer u met verlof wilt gaan. Dit kan elke dag zijn tussen de 6 en 4 weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum. U bepaalt binnen deze periode zelf op welke dag u het verlof in laat gaan. De uitkering wordt meestal door het UWV aan uw werkgever betaald en u ontvangt gewoon uw loon.
Tijdens langdurend zorgverlof heeft u geen recht op salaris
Per 12 maanden heeft u recht op langdurend zorgverlof voor maximaal 6 keer het aantal uren dat u per week werkt. Werkt u 38 uur per week? Dan heeft u per 12 maanden dus recht op 6 x 38 uur is 228 uur langdurend zorgverlof. U moet dit verlof ten minste twee weken van tevoren schriftelijk bij uw werkgever aanvragen. Realiseert u zich wel, dat uw werkgever uw salaris niet hoeft door te betalen over de uren dat u langdurig zorgverlof heeft. Het verlof is dus onbetaald. In uw cao of personeelsregeling kunnen andere afspraken staan over het salaris tijdens langdurend zorgverlof. Als dat zo is dan gelden die afspraken.
Bewaar bij speciale soorten verlof ‘bewijsmateriaal’
Uw werkgever kan bij bijvoorbeeld calamiteitenverlof vragen om bewijzen. Stel: u gaat een middag naar huis, omdat uw waterleiding is gesprongen. Uw werkgever kan dan vragen om een kwitantie van de loodgieter die bij u langs kwam of andere bewijzen. Ook bij andere soorten verlof moet u voor de juiste documenten zorgen: doktersverklaringen, geboortebewijzen of een uittreksel uit het bevolkingsregister. Wat u precies dient te verzamelen, hangt van het soort verlof af. Maar wees daar zorgvuldig in.
Vaak gestelde vragen
De Wet Arbeid en Zorg (WAZO) maakt onderscheid tussen betaald verlof en onbetaald verlof.
- Tijdens uw vakantiedagen wordt u altijd doorbetaald.
- Ook als u te maken krijgt met een plotselinge ‘calamiteit’ heeft u recht op betaald verlof. Dat verlof duurt maar kort: van een paar uur om het probleem op te lossen tot een paar dagen. In de arbeidsovereenkomst of cao kan wel zijn bepaald dat het calamiteitenverlof wordt verrekend met uw bovenwettelijke vakantiedagen.
- Ook bij zwangerschaps- en bevallingsverlof krijgt u doorbetaald. Maar u wordt dan betaald door het UWV. Dus niet door uw werkgever.
- Ook bij adoptieverlof wordt het inkomen tijdelijk betaald door het UWV.
- Kraamverlof valt weer onder het ‘gewone’ betaalde verlof.
- Tijdens kortdurend zorgverlof moet uw werkgever ten minste 70% van uw loon doorbetalen.
- Bij andere soorten van verlof (zoals langdurend zorgverlof of ouderschapsverlof) is de hoofdregel dat u niet wordt doorbetaald, maar in uw arbeidsovereenkomst of cao kunnen andere afspraken zijn gemaakt. Als dat zo is dan gelden die afspraken.
U krijgt een wettelijk aantal vakantiedagen per jaar.
Daarmee kunt u in ieder geval 4 weken vakantie per jaar opnemen. In uren bouwt u jaarlijks 4 keer het aantal uur dat u per week werkt aan wettelijke vakantie-uren op. Werkt u bijvoorbeeld 20 uur per week? Dan heeft u recht op 4 keer 20 uur is 80 wettelijke vakantie-uren per jaar.
Uw werkgever mag aan de wettelijke vakantiedagen nog zogenoemde ‘bovenwettelijke’ vakantiedagen toevoegen. Dat staat dan vermeld in uw individuele arbeidsovereenkomst of in de CAO.
- Wettelijke vakantiedagen opgebouwd na 1 januari 2012 vervallen na zes maanden. Dus wettelijke vakantiedagen over 2020 vervallen op 1 juli 2021
- De bovenwettelijke vakantiedagen verjaren na 5 jaar
Gaat u uit dienst? Dan kan er discussie ontstaan over welke dagen er nu precies openstaan. Uw werkgever wordt geacht daar een goede administratie van bij te houden.
Nee. U bouwt gedurende het jaar vakantiedagen op.
Deze dagen zijn dus niet in januari ineens allemaal beschikbaar voor dat jaar. Wel kunt u met de werkgever afspreken dat u een voorschot krijgt, om zo bijvoorbeeld toch een paar weken op zomervakantie te kunnen. Maar als u uit dienst gaat voordat u het voorschot heeft ingelopen, dan loopt u het risico dat de werkgever de teveel genoten vakantiedagen met de eindafrekening mag verrekenen.
U moet samen overleggen in welke periode u vakantie opneemt.
Het kan dan gebeuren dat het u niet helemaal goed uitkomt. Uw werkgever moet wel goede redenen hebben om af te wijken van uw wensen. Zo’n reden kan zijn: in de door u gewenste periode zijn al te veel mensen met vakantie en de zaak moet toch blijven draaien.
Als u schriftelijk vakantie aanvraagt en uw werkgever heeft binnen 14 dagen geen gewichtige redenen aangevoerd waarom u niet met vakantie mag, dan is de vakantie vastgesteld volgens uw wensen.
Nee.
U heeft wettelijk recht op calamiteiten- en ander kort verzuimverlof wegens overlijden of een begrafenis van een van uw huisgenoten of bloed- en aanverwanten in de rechte lijn (vader/moeder, zoon/dochter) en in de tweede graad van de zijlijn (opa, oma, broer/zus, kleinkind). Dit is betaald verlof. U hoeft hiervoor geen vakantiedagen in te leveren.
In andere gevallen bestaat hiervoor geen wettelijk recht. Uw werkgever kan dan vragen om voor een begrafenis een vakantiedag op te nemen. In de praktijk gebeurt dat lang niet altijd. Veel werkgevers zijn daar coulant in. Voor uw huwelijk of het bijwonen van een huwelijk van een familielid bestaat wettelijk geen recht op verlof. Maar mogelijk is in uw arbeidsovereenkomst, cao of bedrijfsreglement bijzonder verlof geregeld.
De meeste werkgevers zijn coulant en zullen voor uw bruiloft bijzonder verlof geven als dit niet is geregeld, maar wettelijk is dat niet verplicht. Overleg daarom met uw werkgever als er geen regeling is voor bijzonder verlof. Grote kans dat uw werkgever wel betaald verlof toekent.
Dat kan, maar hoeft niet.
Bij zwangerschaps- en bevallingsverlof betaalt het UWV de uitkering meestal aan uw werkgever. Vaak wordt door het UWV 100% uitbetaald, maar er is een bovengrens. Dus als uw inkomen hoog is, kan het gebeuren dat u geen 100% krijgt uitbetaald van het UWV. Uw werkgever is echter verplicht uw volledige loon door te betalen en de uitkering van het UWV in dat geval dus aan te vullen tot 100% van uw loon.
Bij kortdurend zorgverlof geldt dat de werkgever in principe maar 70% van uw loon hoeft door te betalen. In uw arbeidsovereenkomst of cao kan geregeld zijn dat u toch 100% krijgt.