Behandeling van letselschade bij zelfstandig ondernemers

Aantal zelfstandig ondernemers groeit

Het aantal zelfstandig ondernemers is in de afgelopen jaren fors toegenomen. Nederland telde in januari 2019 1.754.580 bedrijven. Circa 80% hiervan heeft een bedrijfsgrootte van één werkzaam persoon. Bijna alle bedrijven in Nederland behoren tot het MKB. Bij een MKB bedrijf werken tot 50 personen (bron: CBS). Ook in de komende jaren zal deze trend naar verwachting doorzetten.

De werkzame beroepsbevolking omvatte volgens het CBS eind 2018 in totaal 8.835.000 mensen, zodat het aandeel zelfstandigen 16,5% bedraagt. Met andere woorden: 1 op de 6 werkzame personen is inmiddels (ook) aan te merken als zelfstandige.

Jaarlijks 10.000+ ondernemers met letsel

Het aantal meldingen van letselschades in Nederland bedraagt circa 65.000 per jaar, terwijl jaarlijks 71.000 mensen een letselschadevergoeding krijgen. In één op de zes zaken is een zelfstandig ondernemer als benadeelde betrokken. Dat betekent elk jaar weer meer dan 10.000 ondernemers die als gevolg van een ongeval lichamelijk letsel oplopen.

Uit deze cijfers blijkt dat het maatschappelijk belang van zelfstandig ondernemerschap groot is. Denk aan het creëren van economische groei en overige maatschappelijke toegevoegde waarde, zoals het bieden van werkgelegenheid aan mensen. Het schadebedrag dat met de afwikkeling van zelfstandigenschades gepaard gaat is fors. Het is aannemelijk dat dit bedrag, gezien de hiervoor geschetste ontwikkeling van het aantal zelfstandig ondernemers, verder toeneemt.

Kleine buffer en geen aov

Ondernemersschade kan een groot risico zijn. Op de eerste plaats ontbreekt in verreweg de meeste gevallen een verzekering tegen arbeidsongeschiktheid (aov). Ondernemers zijn dan dus niet verzekerd voor hun inkomensverlies. Ze worden ook niet begeleid door een Arbodienst, zoals mensen die in loondienst werken. Zij zijn volledig aangewezen op zichzelf en hun sociale netwerk.

Vooral als het gaat om een startende ondernemer, of een bedrijf dat om andere redenen een geringe financiële buffer heeft, is de bodem van de portemonnee snel in zicht. Gedeeltelijke uitval is daarom lang niet altijd mogelijk. Meestal werkt een ondernemer bovendien (veel) meer dan 38 uur in de week.

Snel handelen is essentieel

De factor tijd speelt eveneens een grote rol. Bij ondernemersschade is snel handelen het devies. Wacht je te lang met begeleiding, dat is komt risico van een bedrijfsbeëindiging, al dan niet gedwongen, snel dichtbij. Afhankelijk van het soort onderneming en hoe lang het bedrijf bestaat kan drie tot zes maanden passiviteit al fataal zijn.

De rol en beschikbaarheid van de ondernemer zelf moet hierbij niet onderschat worden. Vaak gaat het om eenmansbedrijven en dan is het gewoon niet genoeg om een vervanger in te zetten. Dat is immers niet degene die de klant wilde inschakelen (en vaak persoonlijk kent).

Verlies van inkomsten en klanten

Zoals aangegeven is er meestal geen verzekering gesloten voor inkomensverlies. De schade van de ondernemer kan bovendien veel groter zijn dan het netto consumptief inkomen. Als er geen geld binnenkomt, staat de onderneming in minder dan geen tijd onder water. De kosten lopen door en daar staat niets tegenover.

Bovendien komen klanten vaak niet terug als ze noodgedwongen moesten uitwijken naar een ander bedrijf. Dus ook als de ondernemer de kans krijgt voor een herstart, zal het begin uiterst moeizaam zijn en gepaard gaan met extra investeringen.

Ten slotte is het van belang in een zo vroeg mogelijk stadium vast te stellen hoe het bedrijf voor het ongeval in de markt stond. Naarmate er meer tijd verstrijkt, wordt het telkens lastiger daarvan een reëel beeld te krijgen. In feite vertroebelt alles.

Onze specifieke aanpak voor schades van zelfstandigen

Univé Rechtshulp kent een specifieke aanpak voor de behandeling van zelfstandigenschades. We hebben de behandeling van letselschade bij ondernemers in één team belegd.

Dit heeft tot vergroting van de kennis van ondernemersschade geleid. Maar ook tot één uniforme werkwijze, vastgelegd in een eigen 'zelfstandigenbeleid'. Dit beleid is voor de gespecialiseerde behandelaren een leidraad om sneller meer inzicht te verkrijgen, de juiste mensen in te schakelen en daardoor de ondernemer met specifieke problemen meer centraal te stellen.

Behandelaars van ondernemersschaden hebben dan ook oog voor de specifieke situatie van de ondernemer en de onderneming. En daarbij voor vragen als:

Initiatief vanaf de werkvloer

Een aantal behandelaars van Univé Rechtshulp zijn lid van een denktank zelfstandigenschades. Mensen van rechtsbijstandverleners, verzekeraars en Athenos adviesgroep zochten elkaar op. Allemaal hadden ze dezelfde ervaring en de behoefte om zelfstandigenschades goed te regelen. Deze denktank heeft een plan van aanpak opgesteld dat wordt toegepast in de dossiers.

Gezamenlijke aanpak bij behandeling

Samenwerken en samen werken aan het dossier, daarin lag de sleutel voor verbetering van de behandeling. Hierover was de denktank het snel eens.

De uitgangspunten bij dit plan waren:

Behandelen van deze schaden is een specialisme

Bij Univé Rechtshulp worden zelfstandigenschades door het gespecialiseerde team behandeld. Behandelen van dit soort zaken vraagt om specifieke competenties en kennis. De medewerkers beschikken daarvoor over financieel inzicht en de mogelijkheid om jaarstukken intern te kunnen laten analyseren en schades intern te kunnen laten berekenen.

Indien nodig vindt er overleg plaats met de accountant of boekhouder van de zelfstandige om de cijfers te kunnen duiden. Dit geeft Univé Rechtshulp een grote mate van flexibiliteit en slagkracht in deze dossiers.

Voorbeelden van succesvolle vroegtijdige interventies

Voorbeeld 1: een accountantskantoor

Betreft een accountants-/administratiekantoor met vijf medewerkers, naast de ondernemer (63) en zijn meewerkende vrouw en dochter. De activiteiten zijn ondergebracht in een BV. Betrokkene heeft via zijn holding ook belangen in een softwarebedrijfje en een schoonmaakbedrijf.

De ondernemer is in april 2017 betrokken bij een verkeersongeval. Als gevolg van het ongeval ervaart betrokkene klachten aan zijn nek en armen en kan hij nauwelijks meer geconcentreerd op een beeldscherm kijken en werken. Hoewel betrokkene op zijn kantoor aanwezig is, is hij niet in staat operationele werkzaamheden te verrichten.

Zo'n drie maanden na het ongeval wordt door de belangenbehartiger en de aansprakelijke verzekeraar een bedrijfskundige ingeschakeld om in beeld te brengen hoe de (aandelen-)structuur van de bedrijven is en wat het effect op de omzet is van de uitval van betrokkene.

Daarbij speelt mee dat betrokkene op het punt stond om een grote opdracht te gaan uitvoeren: het opzetten van een administratieve organisatie voor een project waarin derden een investering doen van ca. € 80 mln en dat ca. 10.000 debiteuren zal krijgen. Een van de klanten van betrokkene heeft hem hier persoonlijk voor gevraagd.

Na een bedrijfskundige analyse van de onderneming blijkt dat er geen anderen binnen het bedrijf zijn die de nieuwe opdracht kunnen uitvoeren. Vlak voordat betrokkene een commitment aangaat, trekt hij zich op advies van de bedrijfskundige terug uit het project.

Er worden geen investeringen voor het project gedaan en er zijn (nog) geen boetes verschuldigd. De overweging hierbij is dat betrokkene vreest voor fouten vanwege zijn problemen met het lezen van beeldschermen; de bedrijfskundige onderschrijft dit risico.

Na deze heftige beslissing wordt besloten dat de bedrijfskundige betrokkene gaat ondersteunen bij het continueren van zijn bedrijf. Er worden diverse maatregelen genomen, zoals het aantrekken van (oud-)medewerkers die operationele werkzaamheden oppakken en het verschuiven van enkele werkzaamheden naar de dochter van betrokkene.

Het verlies aan cliënten blijft hierdoor gering. De omzet groeit zelfs. Zo'n anderhalf jaar na het ongeval is de dochter zover gegroeid dat betrokkene besluit om de aandelen van zijn bedrijf aan haar over te doen. Hoewel dat ongeveer drie jaar eerder is dan zijn oorspronkelijke plannen, is betrokkene hiermee tevreden.

De uiteindelijke schade-uitkering is beperkt en bestaat grotendeels uit de extra kosten voor de vervangers die zijn ingeschakeld. Betrokkene heeft van begin af aan aangegeven uitermate tevreden te zijn met de manier waarop de verzekeraar hem hulp bood toen hij het nodig had.

Voorbeeld 2: een bouwbedrijf

Het gaat hier om een ondernemer (60) die op bouwplaatsen bouwmateriaal, afval, gereedschap etc. opruimt. Betrokkene doet dat al sinds een jaar of twintig en is nooit ziek geweest. Helaas heeft hij in mei 2017 een verkeersongeval.

In november 2017 schakelen de belangenbehartiger en de aansprakelijke verzekeraar bedrijfskundige hulp in om te zien of betrokkene andere werkzaamheden kan doen en om het Verlies aan Verdienvermogen te berekenen. Uit de bedrijfskundige analyse blijkt dat het gaat om een uitermate eenvoudig bedrijf en dat betrokkene bijzonder graag wil werken vanwege de sociale contacten op het werk.

Hoewel de betrokkene met een korset en de aanschaf van een industriële stofzuiger (op zijn eigen kosten) wel circa drie uur per dag kan werken, blijkt dit in de praktijk onmogelijk. De werkzaamheden van betrokkene moeten net zo lang worden uitgevoerd als dat de bouwvakkers werken. Ook is betrokkene afhankelijk van vervoer naar en van de bouwplaats en kan daarom niet parttime werken.

Verder is het uitbesteden van werk aan een vervanger in deze casus onmogelijk; eventuele vervangers hebben kort na het ongeval het werk al overgenomen. Betrokkene is in feite zijn werk kwijt.

De bedrijfskundige brengt in zijn rapportage de bouwmarkt in beeld om het 'scenario zonder ongeval' te kunnen onderbouwen. De rapportage wordt kort na inschakeling opgeleverd. Betrokkene is tevreden met de analyse. Er wordt binnen afzienbare termijn een regeling getroffen.

Univé Rechtshulp voor zelfstandig ondernemers

Univé Rechtshulp is ervan overtuigd dat deze manier van werken helpt om de schaderegeling in individuele gevallen, maar in het algemeen, te verbeteren. Heb je hier vragen over? Neem dan gerust contact met ons op.