Een zitting bij de bestuursrechter: hoe gaat dat?

Je wordt opgeroepen

De bode roept je bij de ingang van de zittingszaal op voor het begin van de zitting. Wanneer je in de zittingszaal komt, zie je daar de rechter(s) en een griffier. Je hoeft geen hand te geven wanneer je binnenkomt of vertrekt.

Je dossier wordt behandeld door een enkelvoudige of meervoudige kamer. In het eerste geval betekent het dat er één rechter in de zaal aanwezig is die jouw zaak behandelt. In het tweede geval zijn drie rechters aanwezig.

Bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heten de rechters officieel "staatsraden". Spreek de rechter aan met 'voorzitter' of meneer of mevrouw de rechter. De rechter aanspreken met 'edelachtbare' gebeurt bijna nooit meer.

Als er een meervoudige kamer is, is de middelste rechter de voorzitter. Deze rechter leidt de zitting. Wanneer je binnenkomt, zegt de voorzitter waar je kunt gaan zitten. Ook wordt gecontroleerd wie aanwezig is. Het gesprek loopt altijd via de voorzitter.

Voorzitter geeft partijen het woord

Jij praat ook altijd via de voorzitter, dus meestal nooit direct met je tegenpartij. Zo ontstaan er geen discussies met de andere partij. Het gaat er namelijk om dat je de rechter goed informeert. Heb je één of meer mensen meegenomen? Dan is het tijdens de zitting niet de bedoeling dat je met hen overlegt. Dat is heel storend. Moet je toch iets tegen elkaar zeggen? Wissel dan stilletjes briefjes uit.

Voorzitter opent zitting

Bij de opening vertelt de voorzitter wat de aanpak van de zitting is. Dus wanneer de rechter vragen mag stellen. En wanneer jij je mening mag zeggen en mag reageren op de andere partij. De rechter zorgt meestal voor een vriendelijke sfeer en behandelt de verschillende onderwerpen volgens een duidelijke volgorde.

Tijdens de eerste ronde van de zitting stelt de rechter vragen. Maar het kan ook zijn dat je eerst een paar minuten de kans krijgt om iets te zeggen. Bijvooorbeeld als je een beroepschrift hebt gestuurd. Dit mag je dan nog even inleiden met de belangrijkste pijnpunten. Hiervoor mag je een pleitnota gebruiken.

Rechter sluit zitting

Als de rechter klaar is met het stellen van vragen, geeft de rechter je nog één kans om te reageren op wat er tijdens de zitting is gezegd. Je mag dan geen nieuwe onderwerpen meer noemen. Daarna sluit de rechter het onderzoek en de zitting. De rechter beslist binnen zes weken. Dat kan verlengd worden met nog eens zes weken. Vervolgens verlaat je de rechtszaal.

Je hoeft niet altijd aanwezig te zijn

Soms is het niet nodig om extra uitleg in de rechtbank te geven. Bijvoorbeeld omdat je beroepschrift al duidelijk genoeg is. Of als het alleen gaat om een juridische of theoretische vraag en er geen uitleg over de situatie nodig is.