Wonen, buren en omgeving
Veelgestelde vragen
Gemeentelijk voorkeursrecht
Nee. Als je als eigenaar van de grond niet van plan bent om je grond te verkopen, dan kan de gemeente je daar niet toe dwingen via het voorkeursrecht. Gedwongen verkoop kan mogelijk wel in een latere fase. Dat kan dan gebeuren via een onteigeningsprocedure. Maar vaak gebeurt dit pas veel jaren na het plaatsen van het gemeentelijk voorkeursrecht.
Met het voorkeursrecht kan de gemeente als eerste jouw grond kopen wanneer jij die besluit te verkopen.
Dit leidt weer tot andere voordelen:
De gemeente kan een actieve rol spelen bij het ontwikkelen van de gronden.
De gemeente heeft de beste kans om de doelen van haar ruimtelijke plannen te bereiken.
De gemeente voorkomt grondspeculatie van jouw grond. Grondspeculatie betekent dat een rijke partij de grond koopt. En daarna weer verkoopt aan particulieren tegen een hoge winst.
Nee, er zijn een paar uitzonderingen. Op deze pagina beschrijven we deze zoals ze in de wet staan. Hier komt veel juridische taal bij kijken.
Wil je hier als verzekerde meer uitleg over? Neem dan gerust contact met ons op. Een van onze juristen legt je graag uit wat dit voor jou betekent.
Je bent niet verplicht om je grond aan te bieden aan de gemeente in het geval van:
een overeenkomst tussen bloed- of aanverwanten in de rechte lijn of in de zijlijn tot in de tweede graad of met een pleegkind. Onder pleegkind wordt verstaan degene, die duurzaam als een eigen kind is onderhouden en opgevoed;
verdeling van een huwelijksgemeenschap of een nalatenschap;
een uiterste wilsbeschikking;
een overeenkomst met de Staat, een provincie, een waterschap of een door Ons aan te wijzen publiekrechtelijk lichaam of in het openbaar belang werkzame rechtspersoon. De aanwijzing wordt in de Staatscourant bekendgemaakt;
een verkoop krachtens wetsbepalingen of openbare executoriale verkoop;
een overeenkomst met een pachter in verband met dienst voorkeursrecht tot koop als bedoeld in afdeling 11 van titel 5 van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek, betrekking hebbend op gronden waarop het gemeentelijk voorkeursrecht is gevestigd op basis van artikel 6 of 5 van de Wvg;
een in een akte vervatte koop- of optieovereenkomst voor zover:
de vervreemding geschiedt aan een in de overeenkomst met name genoemde partij en tegen een in die overeenkomst met name genoemde of volgens de overeenkomst bepaalde prijs;
de overeenkomst is ingeschreven in de openbare registers van het Kadaster vóór de inwerkingtreding van het gemeentelijk voorkeursrecht; en
de vervreemding plaatsvindt binnen zes maanden na de dag van de inschrijving van de overeenkomst in de openbare registers. Uitsluitend op grond van door jou aannemelijk gemaakte gewichtige redenen kan de gemeente je eventueel vrijstelling verlenen van de aanbiedingsplicht. De gemeente kan daarbij beperkingen opleggen.
Dat gaat in drie stappen:
Je krijgt bericht van de gemeente dat er een voorkeursrecht op jouw grond is gelegd. Ben je het hier niet mee eens? Dan kun je binnen zes weken bezwaar maken. Maar dat verandert de beslissing niet meteen. Als je wilt dat de gemeente wacht met de beslissing, moet je naar de rechter.
De gemeenteraad moet binnen drie maanden beslissen of ze akkoord gaan met wat de gemeente wil doen. Ondertussen mag je een zienswijze sturen. Daarin geef je jouw reactie op het plan voordat de gemeenteraad een definitieve beslissing neemt.
Gaat de gemeenteraad akkoord? Dan mag de gemeente jouw grond kopen wanneer jij die wilt verkopen. Dit mag drie jaar lang, behalve als er in die tijd nieuwe plannen worden gemaakt. Ben je het niet eens met dit besluit? Dan kun je binnen zes weken bezwaar maken. Als je al bezwaar hebt gemaakt bij stap 1, dan geldt dat bezwaar ook voor deze stap. Je hoeft het dus niet opnieuw te doen.
Als de gemeente geïnteresseerd is in jouw grond, ontstaat er ruimte voor vrije onderhandeling. Meestal levert dit de prijs op die je ook zou krijgen op de vrije markt. Met andere woorden: een marktconforme prijs die kopers en verkopers met elkaar zouden afspreken als er geen voorkeursrecht op de grond zou rusten.
Het gaat dan om de 'onderhandse verkoopwaarde vrij van huur en gebruik'. Of de 'werkelijke waarde', zoals dat heet. Zijn jij en de gemeente het eens over de prijs? Dan kun je verdergaan met de verkoop van je grond aan de gemeente.
Vind je dat je grond meer waard is dan wat de gemeente ervoor wil geven? Dan kun je aan de gemeente vragen om binnen vier weken naar de rechter te gaan. En de rechter te laten beslissen hoeveel de grond waard is. De gemeente betaalt dan de kosten hiervoor.